Detaylı Ultrason

Detaylı ultrason ve görüntüleme testleri, gebelik sırasında bebeğin ve annenin sağlığını yakından izlemek ve olası anomalileri tespit etmek için kullanılan önemli tanı araçlarıdır. Yüksek riskli gebeliklerde bu testler daha detaylı ve sık yapılır. İşte bu testler hakkında bilmeniz gerekenler:

Detaylı Ultrason (Anomali Taraması)

• Ne Zaman Yapılır?: Genellikle gebeliğin 18-22. haftaları arasında yapılır. Ancak yüksek riskli gebeliklerde daha erken ya da daha sık yapılabilir.
• Neleri Değerlendirir?
  • Bebeğin Organ Gelişimi: Bebeğin beyin, kalp, omurga, böbrek, karaciğer, mide gibi ana organları ayrıntılı olarak incelenir.
  • Fiziksel Anomaliler: Bebeğin fiziksel yapısında herhangi bir doğumsal anomali olup olmadığı kontrol edilir (örneğin dudak damak yarığı, spina bifida).
  • Büyüme ve Gelişme: Bebeğin boyu, kilosu ve organlarının büyümesi değerlendirilir.
  • Plasenta ve Amniyon Sıvısı: Plasentanın yerleşimi ve amniyon sıvısının miktarı incelenir. Plasenta previa gibi durumlar ya da sıvı azlığı/ fazlalığı tespit edilebilir.

Fetal Ekokardiyografi

• Ne Zaman Yapılır?: Genellikle gebeliğin 18-24. haftalarında kalp anomalisi şüphesi varsa yapılır.
• Neleri Değerlendirir?
  • Bebeğin Kalp Yapısı: Kalp odacıkları, kapakçıklar, kalbin genel yapısı ve işleyişi incelenir.
  • Kan Akışı ve Ritmi: Bebeğin kalp atış hızı, ritmi ve kan akışının düzenli olup olmadığı kontrol edilir.
  • Doğumsal Kalp Hastalıkları: Kalp anomalileri veya doğumsal kalp hastalıkları erken dönemde tespit edilir.

Fetal ekokardiyografi, özellikle ailesinde kalp hastalığı öyküsü olan gebeliklerde veya daha önce kalp anomalili bebek doğuran anne adaylarında uygulanabilir.

Doppler Ultrason

• Ne Zaman Yapılır?: Genellikle hamileliğin orta ve ileri evrelerinde uygulanır. Risk faktörlerine göre daha erken de yapılabilir.
• Neleri Değerlendirir?
  • Plasentadaki Kan Akışı: Plasentadan bebeğe geçen kan akışı kontrol edilir. Bu, bebeğin yeterince beslenip beslenmediğini gösterir.
  • Fetal Damarlar ve Göbek Kordonu: Bebeğin damarlardaki kan akış hızı ve göbek kordonundaki dolaşım incelenir. Anormallikler varsa bebeğin gelişimi riske girebilir.
  • Preeklampsi ve Gelişim Geriliği Tespiti: Doppler ultrason, yüksek riskli gebeliklerde preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) ve intrauterin gelişme geriliği (IUGR) gibi durumların erken teşhis edilmesinde yardımcı olabilir.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)

• Ne Zaman Yapılır?: Ultrasonla tespit edilemeyen daha karmaşık fetal anomalilerde ya da annenin bazı sağlık sorunlarının değerlendirilmesinde tercih edilir. Gebeliğin herhangi bir döneminde yapılabilir.
• Neleri Değerlendirir?
  • Beyin ve Sinir Sistemi: Bebeğin beyin yapısı ve sinir sistemindeki detaylı yapılar incelenir.
  • Fetal Organlar: MRG ile bebeğin organlarının gelişimi çok daha ayrıntılı bir şekilde görüntülenir.
  • Yumuşak Dokular: Fetal doku ve organlar, ultrasona göre daha net ve ayrıntılı olarak görüntülenebilir. Bu, özellikle beyin anomalileri veya omurilik bozuklukları şüphesi durumunda kullanılır.

MRG, gebeliğe zarar vermeyen bir görüntüleme yöntemi olup, bebek için güvenlidir.

3D ve 4D Ultrason

• Ne Zaman Yapılır?: Genellikle gebeliğin ikinci ve üçüncü trimesterlarında yapılır.
• Neleri Değerlendirir?
  • Bebeğin Fiziksel Görünümü: 3D ultrason, bebeğin yüzü, el ve ayakları gibi dış yapılarının üç boyutlu görüntüsünü verir. 4D ultrason ise bu görüntüleri gerçek zamanlı (canlı) olarak gösterir.
  • Anomalilerin Daha Net Görüntülenmesi: Bazı doğumsal anomalilerin (örneğin yarık damak, el ve ayak deformiteleri) daha net görülmesi sağlanabilir.

3D ve 4D ultrasonlar genellikle ayrıntılı bir inceleme yapılması gerektiğinde ve ailelerin bebeği daha detaylı görmesini sağlamak amacıyla yapılır.

Biyofizik Profil (BPP)

• Ne Zaman Yapılır?: Genellikle gebeliğin son dönemlerinde (32-36. haftalar arasında) yapılır. Yüksek riskli gebeliklerde daha erken dönemde de uygulanabilir.
• Neleri Değerlendirir?
  • Bebeğin Hareketleri ve Solunumu: Bebeğin rahimdeki hareketleri ve solunum hareketleri ultrason ile gözlemlenir.
  • Kas Tonusu: Bebeğin kaslarının normal işlev görüp görmediği kontrol edilir.
  • Amniyon Sıvısı Miktarı: Amniyon sıvısı seviyeleri bebeğin sağlığı için kritik bir göstergedir.
  • NST ile Kalp Atışları: Non-stress test (NST) ile bebeğin kalp atış hızı da değerlendirilir.

Biyofizik profil, bebeğin genel sağlık durumunu ölçen bir testtir ve herhangi bir sorun varsa doğumun planlanmasına yardımcı olur.

Non-Stress Test (NST)

• Ne Zaman Yapılır?: Genellikle hamileliğin üçüncü trimesterinde, özellikle 28. haftadan sonra yapılır.
• Neleri Değerlendirir?
  • Bebeğin Kalp Atışları: Bebeğin kalp atışları, hareketlerine nasıl tepki verdiğiyle birlikte değerlendirilir.
  • Fetal Stres Seviyesi: Bebeğin rahimde stres altında olup olmadığı tespit edilebilir.

NST, özellikle erken doğum riski olan, bebeğin hareketlerinde azalma gözlemlenen veya yüksek risk taşıyan gebeliklerde önerilir.

Sonuç

Detaylı ultrason ve görüntüleme testleri, yüksek riskli gebeliklerin takibinde ve yönetiminde kritik öneme sahiptir. Bu testler sayesinde bebeğin gelişimi, sağlığı ve olası anomaliler erken dönemde tespit edilerek gerekli tedbirler alınabilir. Erken tanı, doğum planlaması ve bebeğin yaşam şansını artırmak açısından bu testlerin düzenli ve doğru yapılması büyük önem taşır.