Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Nedir?
Gebelik zehirlenmesi, tıbbi adıyla “preeklampsi,” hamilelik sırasında gelişen ciddi bir komplikasyondur. Gebelikte yüksek tansiyon ve genellikle idrarda protein bulunması ile karakterizedir. Preeklampsi, anne ve bebek sağlığı açısından riskler taşıyan bir durumdur ve erken teşhis edilmezse hayatı tehdit edebilir. Genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkar, ancak doğumdan sonraki ilk birkaç hafta içinde de gelişebilir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Preeklampsinin kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak bazı faktörlerin bu durumu tetikleyebileceği düşünülmektedir. Plasenta, anne ve bebek arasındaki kan alışverişini sağlayan bir yapı olarak, preeklampsinin gelişiminde merkezi bir rol oynar. Plasenta işlevinde bir bozukluk, kan damarlarının daralmasına ve bu da kan basıncının yükselmesine yol açabilir.
Risk faktörleri arasında şunlar yer alır:
– İlk gebelik
– İkiz veya çoğul gebelik
– Ailede preeklampsi öyküsü
– Kronik hipertansiyon
– Obezite
– Diyabet veya böbrek hastalığı gibi kronik sağlık sorunları
Belirtiler
Preeklampsinin belirtileri genellikle hafif başlayabilir, ancak hızla şiddetlenebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
– Yüksek tansiyon (140/90 mmHg veya daha fazla)
– İdrarda protein (proteinüri)
– Şiddetli baş ağrısı
– Görme bozuklukları (bulanık görme, ışık hassasiyeti)
– Karın üst kısmında (genellikle sağ tarafta) ağrı
– Ani kilo alımı ve vücutta şişlik (ödem)
Bazı kadınlar semptomsuz olabilir, bu nedenle düzenli doktor kontrolleri ve tansiyon takibi hayati öneme sahiptir
Tanı
Preeklampsi tanısı, hamilelik sırasında düzenli sağlık kontrolleri ile konur. Yüksek tansiyon, idrarda protein testi ve kan testleri ile böbrek ve karaciğer fonksiyonları değerlendirilir. Erken teşhis, preeklampsinin komplikasyonlarını önlemede kritik bir rol oynar.
Tedavi
Preeklampsinin tek kesin tedavisi, bebeğin doğumudur. Ancak doğum, özellikle erken gebelik haftalarında, bebeğin gelişimini tamamlaması için ertelenebilir. Tedavi planı, anne ve bebeğin durumuna bağlı olarak şekillendirilir. Hafif vakalarda, tansiyon ilaçları ve sıkı gözlem ile hamilelik bir süre daha devam ettirilebilir. Şiddetli vakalarda ise erken doğum gerekebilir.
Preeklampsi kontrol altına alınmazsa, eklampsi adı verilen, anne ve bebek için hayati tehlike oluşturan nöbetlerle karakterize bir duruma dönüşebilir. Bu nedenle erken teşhis ve uygun tedavi hayati önem taşır.
Gebelik zehirlenmesi, ciddiye alınması gereken bir gebelik komplikasyonudur. Düzenli doktor kontrolleri, riskli durumların erken teşhisini sağlarken, uygun tedavi ve müdahalelerle anne ve bebeğin sağlığı güvence altına alınabilir. Risk faktörlerine sahip kadınların gebelik boyunca sıkı bir şekilde izlenmesi, preeklampsi ve olası komplikasyonlarının önlenmesinde önemlidir.
